Historia parafii

Parafia Niepokalanego Poczęcia NMP w Niepokalanowie została erygowana 27 czerwca 1950 r. na mocy dekretu bł. kardynała Stefana Wyszyńskiego, arcybiskupa metropolitę gnieźnieńskiego i warszawskiego, Prymasa Polski. Pierwszym proboszczem został o. Jerzy Domański. Obecnie funkcję proboszcza sprawuje o. Andrzej Sąsiadek, natomiast liczba parafian – według stanu na 2022 r. – wynosi ok. 7,5 tys. wiernych.

Informacje o parafii

Parafia nosi wezwanie Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny. Dni odpustowe to 15 sierpnia – uroczystość Wniebowzięcia NMP i 8 grudnia – uroczystość Niepokalanego Poczęcia NMP. Do parafii należą następujące miejscowości: Teresin, Paprotnia, Seroki Wieś, Seroki Parcela, Ludwików, Granice, Kaski-Budki, Teresin-Gaj, Topołowa, Budki Piaseckie, Piasecznica Nowa, Stara Piasecznica.

Świątynią parafialną jest miejscowa bazylika mniejsza (zbudowana w latach 1948-54). Ponadto na terenie parafii funkcjonują kaplice: niepokalanowska kaplica-sanktuarium pw. św. Maksymiliana oraz kaplica filialna pw. bł. Rafała Chylińskiego (w Budkach Piaseckich). Historia naszej parafii nierozerwalnie jest związana z historią Niepokalanowa.

Założenie klasztoru

Założony w sierpniu 1927 r. na ziemiach ofiarowanych przez księcia Jana Druckiego-Lubeckiego, klasztor niepokalanowski stanowił miejsce działalności świętego o. Maksymiliana Marii Kolbego, franciszkanina. Początkowo osiedle zakonne zajmowało niewielki obszar, jednak wraz z rozwojem dzieła rosła też jego powierzchnia (książę Drucki-Lubecki ofiarował następne działki na postawienie kolejnych budynków).

Przed wybuchem II wojny światowej w klasztorze mieszkało 760 zakonników, natomiast sam Niepokalanów stanowił duży ośrodek wydawniczy pism religijnych w Polsce. Drukarski park maszynowy liczył w tym czasie m.in. 3 maszyny rotacyjne oraz kilka linotypów i maszyn płaskich. Wydawnictwo zużywało rocznie ok. 1600 ton papieru na prawie 60 mln egzemplarzy drukowanych tu czasopism (nakład samego miesięcznika Rycerz Niepokalanej dochodził do miliona egzemplarzy).

Od lipca 1931 r. działała w klasztorze Ochotnicza Straż Pożarna, złożona z braci zakonnych, co było niespotykane w innych krajach. Wspomniana Straż dbała o bezpieczeństwo pożarowe drewnianych budynków mieszkalnych i wydawniczych klasztoru, a w razie pożaru śpieszyła też z pomogą okolicznym mieszkańcom. W kwietniu 1938 r. przygotowano plan otwarcia małego lotniska w Niepokalanowie dla potrzeb wydawnictwa.

W grudniu 1938 r. nadano pierwszą audycję z nowo założonego radia SP3-RN (Stacja Polska 3 – Radio Niepokalanów). Działalność franciszkańskiego radia nie wyszła poza fazę próbnych audycji, gdyż starania o koncesję radiową przerwał wybuch wojny.

Wojenne losy

Podczas II wojny światowej klasztor był miejscem schronienia dla żołnierzy, rannych w kampanii wrześniowej oraz dla wielu uchodźców, bez względu na ich narodowość czy wyznanie. M.in. na przełomie 1939/1940 r. przez kilka miesięcy przebywała w Niepokalanowie grupa ok. 1500 Żydów, wysiedlonych z Wielkopolski, których zakonnicy otoczyli opieką.

Działania wojenne nie ominęły również mieszkańców klasztoru. O. Maksymilian Kolbe aresztowany w lutym 1941 r. wraz z 4 innymi zakonnikami, zginął w obozie w Auschwitz pół roku później. W czasie powstania warszawskiego, pomimo częstych kontroli niemieckich w Niepokalanowie, klasztor był miejscem schronienia dla wielu rannych powstańców. Już pod koniec wojny (w styczniu 1945 r.) podczas silnego bombardowania Niepokalanowa, 6 zakonników zginęło, kilku innych zostało rannych, natomiast wiele budynków klasztornych uległo zniszczeniu bądź poważnemu uszkodzeniu.

Franciszkanie, pozbawieni możliwości wydawania swoich pism, skoncentrowali się na działalności usługowej dla okolicznej ludności. Naprawiano maszyny rolnicze i rowery, działał tartak, stolarnia i mleczarnia, funkcjonował zakład krawiecki, istniał też punkt Czerwonego Krzyża. Zorganizowano pomoc dla więźniów i uchodźców, ponadto prowadzono tajne kursy nauczania.

Czasy komunistyczne

Po zakończeniu wojny klasztor szybko reaktywował swoją działalność wydawniczą. W lipcu 1945 r. wznowiono druk Rycerza Niepokalanej, którego nakład osiągnął niebawem 700 tys. egzemplarzy. Wydano też książki poświęcone o. Maksymilianowi (Skąpiec Boży Jana Dobraczyńskiego, Dwie korony Gustawa Morcinka). Ponadto rozpoczęto edycję 12-tomowej encyklopedii zegarmistrzowskiej (1948-1980) pod redakcją dwóch braci-franciszkanów: Wawrzyńca Podwapińskiego i Bernarda Bartnika. Miejscowy, amatorski zespół teatralny wystawiał utwory sceniczne, a w okresie Wielkiego Postu bracia zakonni przedstawiali Misterium Męki Pańskiej.

Jednak już w maju 1949 r. władze komunistyczne dokonały w Niepokalanowie rabunku maszyn, sprzętu i materiałów drukarskich, hamując tym samym dalszy rozwój wydawnictwa. Na klasztor nałożono bardzo wysokie podatki, a cenzura państwowa uniemożliwiła wydawanie Rycerza Niepokalanej przez następne 30 lat (1952-1981). Zakonnicy wielokrotnie stawali się ofiarami szykan bądź też ataków prasowych.